ირაკლი ჩარკვიანის "ძველი სათამაშოები" არის მოთხრობების კრებული. ამ წიგნში შედის ათი მოთხრობა:
- "ცალფეხშიშველა ბავშვი"
- "ველოსიპედისტის მოკლე ბიოგრაფია"
- "სპექტაკლის ბოლოს"
- "ღრუბელს მიღმა"
- "პორტფელი"
- "ჟიგოლო"
- "სველ მიწაზე"
- "ტენორი"
- "სტუმარი"
- "ძველი სათამაშოები"
"ძველი სათამაშოები" გამოიცა ორჯერ 1989 წელს და 2009 წელს.
პირველი გამოცემის ანოტაცია:
"კრებული "ძველი სათამაშოები" ავტორის პირველი წიგნია.ყველა მოთხრობა არ არის თანაბარი მხატვრული დონის, მეტიც, ტრადიციული გაგებით ქართულ მოთხრობას მათ ვეღარც კი ვუწოდებთ.ისინი უფრო ავტორის წარმოსახვები და მივიწყებული მოგონებებია,რომელთა გახსენება,ახლებურად შეფასება და საკუთარი მსოფლ მხედველობის პრიზმით წარმოსახვა ამ წიგნის დედააზრია. მკითხველის სამსჯავროზე გამოგვაქვს ახალგაზრდა მწერლის პირველი წიგნი.მასში ბევრი რამ სადავოა,მაგრამ მიგვაჩნია,რომ საჯაროობის დღევანდელ პირობებში ახალგაზრდა მწერლის ძიებებსა და ექსპერიმენტებს გზა უნდა მიეცეს."ნაწყვეტები:
ცალფეხშიშველა ბავშვი
გაზაფხულის შუა რიცხვებიდან სექტემბრის ბოლომდე ბაბუაჩემს თეთრი შლაპა ეხურა.მისი შლაპა,მზიან დღეებსა,თბილ საღამოებს,ოჯახური ექსკურსიების დადგომის დროს გვაუწყებდა.შაბათობით ყველაზე ადრე იღვიძებდა და მძღოლის მოლოდინში ბოლთას სცემდა.ცხრის ნახევარზე ყველანი მაგიდიდს გარშემო ვისხედით "პირველი სიგარეტი,პირველი ქალივით საყვარელია!" ამბობდა ბიძაჩემი..............................................................................................................როგორც იქნა სახურავზე ავძვერი.ჭიანჭველების ბუდეს ჰგავდა ხალხით სავსე სკოლის ეზო.რკინის მილებს ჩაჭიდებული,თვალცრემლიანი დავცქეროდი უკაცრიელ სახურავებს,თბილისს,მთელ მსოფიოს... არავინ იყო ჩემს გარშემო,მხოლოდ ქვევით,მწერებივით ფუსფუსებდნენ ადამიანები.თავებ აქნევდნენ მადანაშაულებდნენ, ხელებს ჩემსკენ იშვერდნენ,მიყვიროდნენ...ბაბუას პიჯაკივით ხორკლიანი,მოღრუბლული ცა მიზიდავდა.იქ ესვენა ჩემი ბავშვობის იდუმალებით მოცული სინამდვილე... კაცი კი მეგაფონში მბრძანებლობდა. "არ მომეკაროთ!" -- დავიყვირე მთელი ძალით "მე მეფე ვარ,მეფე!"........
ველოსიპედისტის მოკლე ბიოგრაფია
შავებში ჩაცმული კაცები ორ რიგად მიაბიჯებდნენ.არ იმჩნევდნე, რომ კოკისპირულად წვიმდა.ისე მიჰქონდათ კუბო,თითქოს ბუმბულივით უწონო იყო მათ მხრებს დაკიდებული ტვირთი.დასჯილი ატლანტების სიმშვიდით აბიჯებდნენ წვიმის გუბეებში. შორს,ნაცრისფერი ჯვრები და ტალახიანი გზაა. სიჩუმე და სველი ყვავილების სუნი..
უშველებელი გერმანული ველოსიპედით ჩამოვიდა ქალაქში.უკვე ბნელოდა და ისიც ერთ-ერთი აჩრდილივით გაუჩინარდა სახლებს შორის.........
სპექტაკლი ბოლოს
ერთ ჭიქა მანდარინის წვენს და ორ ხაჭაპურს ყიდულობდა ხოლმე.თეფშით და ჭიქით ხელში მარმარილოს კიბესთან მიდგმულ მაგიდას მიუჯდებოდა ხოლმე და ვეღარავის ამჩნევდა.აუჩქარებლად,მადიანად ღეჭავდა ხაჭაპურის ნაჭერს და წვენს აყოლებდა.პირველი ზარი მაშინ ირეკებოდა,როცა ქაღადის ჭიქიდან უკანასკნელ ყლუპს მოსვამდა და ფეხზე წამომდგარი,თავის ოთხად დაკეცილ, შვინდისფერ ცხვირსახოცს ამოიღებდა.....
ღრუბელს მიღმა
მგზავრები ალაპარაკდნენ და თვითმფრინავი ყველასათვის უცნობი ქალაქისკენ გაფრინდა.ცოლი მიკვდებაო,ამბობდა მესამე რიგში მჯდომი მოხუცი."ყოფილი დესანტი ვარ!",გაიძახოდა ღიმილით,თითქოს სჯეროდა საკუთარი სიტყვების.სტიუარდესაც უღიმოდა,რადგან ვერ გაეგო ხუმრობდა თუ მართლა მოეწადინა მოხუცს თვითმფრინავიდან გადახტომა. "პარაშუტი პარაშუტისტებს!" - წამოიძახა უკანა რიგიდა ხუმარა კაცმა.................
პორტფელი
ერთ ხელში გახუნებული პორტფელი ეჭირა,მეორეში კი თვითმფრინავის ბილეთი და პასპორტი. "სახლში მიფრინავს",-- გაიფიქრა საყურიანი ყნაწვილის შემყურემ და მზერა შავგვრემან მილიციელზე გადაიტანა,ლომების მომთვინიერებელივით რომ იდგა რკინის ნახევარწრესთან. "ამაში გაძვერი, კაცო!" - დაუყვირა მილიციელმა ლოყაღაჟღაჟა კაცს,რომელიც ხილით სავსე ვედროთი თვითმფრინავისკენ მირბოდა....................
ჟიგოლო
ხმაურზე მეზობელმა ქალმა კარის საჭვრეტელში გაიხედა.ხშირად აკვირდებოდა თემურ მნათობიშვილის მუხის კარს,რომლის მაინცდამაინც მოჯახუნება უყვარდა სახლის პატრონს.პენსიონერი ელენე მურვანიძე დარწმუნებული იყო,რომ მისი მეზობელი იმ ადამიანთა რიცხვს მიეკუთვნებოდა,ვისაც მუხის კარი,თეთრი ვილგა და ძვირფასი ავეჯი არ უნდა ჰქონოდა.......................
სველ მიწაზე
ექიმი იმ ელექრტოშუქით განათებული ქალაქიდა ჩამოიყვანა,სადაც დაქორწინდნენ,მაგრამ თეთრხალათიანი მოხუცი ხელებს ცეცხლისკე იშვერდა და ამბობდა,ომი არ იქნებაო.ქალი ზამთრის მიწურულს გარდაიცვალი.სიცხისგან იწვოდა, ყველაზე მაღალ სასახლეში ვივხოვრებთო,ბოდავდა მომაკვდავი.ქმარი დადუმდა თითქოს მოერიდა თავისი სიტყვების,როგორც იმ საღამოს.................
ტენორი
ხმისამოუღებლად მომშტერებოდა.მსუქანი,დაბერილი ნესტოებიდან ჟღალი ბალანი მოუჩანდა.აქოშინებული ვიდექი მის წინ და კაცის ბანჯგვლიან მკერდს,ახლადგაპარსულ სახეზე მიმხმარ სისხლის წვეთებს ვაკვირდებოდი.გადმოიხარა,თითქოს რაღაცის თქმას აპირებდა. "მომკლავს" -გამიელვა თავში,როცა მისი ფერიჭამიებით დაღარული მსუქანი ცხვირი და გაქონილი ნიკაპი ახლოდან დავინახე.................
სტუმარი
თვალი გაახილა თუ არა,მაღვიძარას შეაცქერდა და მზერა მძინარე ქალის სხეულზე გადაიტანა,მერე ორიოდე წუთი ნესტისგან დალაქავებულ ჭერს მიშტერებული იწვა. "რა იყო გუშინ?"-- შეეკითხა საკუთარ თავს და მის ნახევრადმძინარე გონებაში უცნაური სახელები ამოტივტივდა. "აიამარი,ნაიამარი,რაიმატი,ნეირატი!". ვინ იყო ის კაცი,გვიან ღამით რო დარეკა? იქნებ ესიზმრა,მაგრამ არა,მოაგონდა,როგორ ელაპარაკებოდა ლანა უცნობს........................
ძველი სათამაშოები
"დარიკო ვარ,გლეხის ქალი!" --- ჩაიღიღინა დიდედას დანახვაზე მეეზოვე ბაღდასარამ. მონაყოლიდან ვიცოდი,რომ ერთ თოვლიან დღეს (ამ სიტყვებით იწყებდა დიდედა ყველა ამბის თხრობას), დედაჩემს რძე გაუშრა და მას შემდეგ ბაღდასარას ცოლი მაწოვებდა ძუძუს.სწორედ იმ მსუქანი,მარადმწუხარე ქალის სახე წარმომედგინა,როცა დედაზე ვფიქრობდი.......................................აივანზე ვიდექი და თვალ ვერ ვაშორებდი ქალის ფიფქებით დაფარულ ტანს, სახეს. ზღაპრული თოვლის დედოფალივით ლამაზი და მშვიდი საუკუნო ძილს მისცემოდა.
