მიქელანჯელო ანტონიონი

ავტორი გიორგი გვახარია

29 სექტემბერს 90 წელი გავიდა მსოფლიო კინოს ცოცხალი
კლასიკოსის მიქელანჯელო ანტონიონის დაბადებიდან. ეს იტალიელი კინორეჟისორი ყოველთვის იყო პოპულარული საბჭოთა, მათ შორის, ქართველ ინტელექტუალებს შორის, რომლებმაც ანტონიონის ფილმი “დაბნელება” პირველად 60-იანი წლების მიწურულს იხილეს. მაგრამ 1971 წლიდან, როცა ანტონიონის “ზაბრისკი პოინტი” თბილისის სპორტის სასახლეში უჩვენეს, დიდი კინორეჟისორი ქართველი ახალგაზრდების კერპიც გახდა. ჩვენი ყოველკვირეული პროგრამა “ოქროს საუკუნე” დღეს მიქელანჯელო ანტონიონის იუბილეს გამოეხმაურება და 1969 წელს შეერთებულ შტატებში გადაღებულ “ზაბრისკი პოინტს” გაგახსენებთ.

მას შემდეგ, რაც თბილისის სპორტის სასახლეში, მოსკოვის კინოფესტივალის კონკურსგარეშე პროგრამით, ანტონიონის “ზაბრისკი პოინტი” უჩვენეს, საკმაო დრო გავიდა და საქართველოში ბევრი რამ შეიცვალა. იმხანად სპორტის სასახლის ტრიბუნები შეავსეს არამარტო ქართველმა ინტელექტუალებმა, რომლებმაც ანტონიონის “დაბნელება” ლამის საკულტო ფილმად გამოაცხადეს. სპორტის სასახლეში მოვიდნენ ახალგზრდებიც. მათ პირველად მიეცათ შანსი ეხილათ ამერიკელი თანატოლების ცხოვრება, იდეოლოგიური განზოგადებების გარეშე მოწოდებული ჰიპების ყოფა. მათ პირველად მისცეს საყვარელი როკ-ანსამბლის თავისუფალი მოსმენის საშუალება – იმ მუსიკისა, რომელიც “პინქ ფლოიდმა” სპეციალურად ანტონიონის ფილმისთვის დაწერა

[მუსიკა. “პინკ ფლოიდი”]

დრო გავიდა, მაგრამ დღევანდელი საქართველოსთვის ანტონიონის “ზაბრისკი პოინტი” განსაკუთრებით აქტუალური სურათი გახდა. ჩვენც ნელ-ნელა ვემსგავსებით “მომხმარებელ საზოგადოებას”. მიუხედავად გაჭირვებისა, ჩვენც ვიწყებთ ე. წ. “კარგი ცხოვრების” დაფასებას და სწორედ დღეს ჩნდებიან ჩვენში ისინი, რომლებიც განსხვავებული ფორმით გამოხატავენ ამ “მომხმარებლობის” მიმართ პროტესტს...ახალგაზრდა ნონკონფორმისტები – ცინიკურნი, ცუდად ჩაცმულნი, უიდეალონი, როგორც წესი, უკულტურონი და გაუნათლებელნი, აგრესიულები, მაგრამ შემგუებლობას მოკლებულნი. საზოგადოებისთვის, რომელიც სტაბილურობისკენ მიისწრაფვის, სწორედ ეს ახალგაზრდები იქცევიან “მტრის ხატად”, სწორედ მათ მოაქვთ ყველაფერი “დესტრუქციული”. ამიტომაც სძულს ობივატელს ეს “ბინძური ახალგაზრდები,” ისევე როგორც სძულთ ანტონიონის ფილმში “ზაბრისკი პოინტის” გმირები – დარია და მარკი. მათ საზოგადოების ხორცმეტებს უწოდებენ. ისინი სიცრუეს ვერ ეგუებიან, ამიტომ უნდა დაიღუპონ. ამ თვალსაზრისით, ნიშანდობლივია, როგორ აფასებს დღეს “ზაბრისკი პოინტს” ქართველი მუსიკოსი და პოეტი ირაკლი ჩარკვიანი.

[ირაკლი ჩარკვიანის ხმა]: “ეს არის ზომიერი აგრესია, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია ქართველისთვის, და არამარტო ქართველისთვის...სოციალურად ჩვენ უნდა შევიგრძნოთ ეს აგრესია...მონას უკვე გამოცლილი აქვს აგრესიულობა აბსოლუტურად. იგი შეიძლება იყოს აბსოლუტურად თანახმა ყველაფერზე. ამაზეა აქ ლაპარაკი, რომ ზომიერად თუ ადამიანი არ არის აგრესიული, ის თუ არ იცავს თავის თავს, თავის იდეებს, იგი მკვდარია.... ადამიანმა არ უნდა დაკარგოს იმის შეგრძნება, რომ მას შეუძლია რაღაც შეცვალოს ამქვეყნად, - ამაზეა ეს ფილმი. ადამიანი, თავად პერსონა ცვლის ყველაფერს. მთავარია, მან შეიგრძნოს, რომ ეს შეუძლია. თვითონ უნდა გადაწყვიტოს, ამაში მას არავინ დაეხმარება, რადგან ყველანაირი სტრუქტურა წინააღმდეგია იმისა, რომ გააცნობიერო შენი შესაძლებლობები...”